dus van fundering tot behang, een monument

Zaterdag 22 maart 2014 organiseerde Stichting Berlagehuis Usquert haar tweede informatie-bijeenkomst over aardbevingsschade, -herstel en -preventie voor eigenaren en beheerders van monumenten. 

De raadzaal van het Berlagehuis zat afgeladen vol, want meer dan 70 monumentenbezitters konden er echt niet in, vandaar dat men zich van tevoren had moeten inschrijven. Ze kwamen niet alleen uit de directe omgeving maar ook uit oorden verder weg zoals Moddergat, waar men ook last van bevingen heeft maar zich dat nog nauwelijks realiseert.

De gespreksleiding was in handen van presentatrice Alina Kiers, die ook Gedeputeerde William Moorlag welkom heette. Hij bleek zelf ook schade te hebben, maar was vooral gekomen om voor de Dialoogtafel kennis te nemen van wat er speelt onder de bevolking op bevingsgebied.

Het programma stond als een huis, en was ook als zodanig opgebouwd: om te beginnen ging het over schade aan en herstel en versteviging van funderingen, daarna over muren en gevels en als laatste over het interieur: stucwerk, schilderwerk en ornamenten.

De middag werd geopend worden door Jan Wierenga, monument-met-schade-eigenaar en bevlogen slachtoffer. Hij riep de aanwezigen op te doen zoals hij en het hele proces van taxatie tot en met herstel in eigen hand te nemen.

Omdat het ons cultureel erfgoed, monumenten betreft, is het zaak heel goed te weten wat er kan en wat er mág. Daar is nog lang geen duidelijkheid over, en daar zitten monument-eigenaren nu wel om te springen. Want je kunt het maar één keer goed fout doen.

Over de regelgeving en vergunningsaspecten van schadeherstel aan monumenten, waaronder een heus Monumenten Protocol, gaf Corrie Boer, monumentenconsulent van Libau en verbonden aan de Monumentenwacht, de nodige uitleg, voor zover die op dit moment beschikbaar is tenminste. 

Daarna was het de beurt aan Ferry van der Kwaak, bestuurslid van het Kennis Centrum Aanpak Funderingsproblemen (KCAF). Hij gaf een presentatie over funderingensproblemen door aardgasbevingen. Een tot nu toe onvoldoende belicht onderwerp maar duidelijk fundamenteel voor herstel en preventie. Hij toonde het publiek een funderingsdemper waarmee aardbevingen min of meer ‘getemd’ kunnen worden, maar waarschuwde wel dat deze techniek op dit moment nog niet beschikbaar is.

Vervolgens was het woord aan Marten de Jong, directeur en eigenaar van Total Wall Concept met een presentatie over scheurherstel en versteviging van muren en gevels. Dit bedrijf heeft in Nederland de techniek van scheurherstel met behulp van dunne ijzeren spiralen, wokkels, geïntroduceerd waarvan men zich afvroeg of deze wel bij monumenten te gebruiken zijn. Het antwoord hierop luidde dat elke beslissing over techniek of materiaal bij herstel van monumenten per geval bekeken moet worden, maatwerk en niets dan maatwerk dus. En wokkels kúnnen een manier zijn om monumenten weer in het gareel te krijgen.

Als laatsten kwamen de heren met de gouden handjes aan het woord: de restauratoren Gepkienes Brouwer en Jorrit Kauffman, verbonden aan de Restauratoren Vereniging Noord.

Zij bespraken het herstel van de ‘voering’ van monumenten, de cosmetische afwerking van woningen waar bewoners het meest direct mee in contact staan.